skip to Main Content

Синдром диабетической стопы / Diabetik ayaq

Diabetik ayaq – Şəkərli Diabetin ağırlaşmalarından biridir, bu zaman ayaqda trofik xoralar əmələ gəlir. Əslində bu problem yetəri qədər aktualdır. Belə ki, şəkərli diabet hal-hazırda çox yayılan xəstəlikdir.  Ş.D. zamanı əsas olanı özünə düzgün qulluqdur. Belə ki, bir çox ağırlaşmaları özünə kontrol qaydalarını bilərək qarşısını almaq olur. Buna görə requlyar “diabet məktəblərində” dərs alın.

Bundan əlavə deyim ki, diabetik ayağın qarşısını almaq üçün xəstəni düzgün öyrətmək yetərlidir, amputasiyaların sayını isə 85 % qədər azaltmaq mümkündür.  Bu xəstəliyin rastgəlmə tezliyi 100 adama 12-25 nəfərdir. Düzgün profilaktika, baxım, düzgün yanaşma və müalicə bu xəstəlik zamanı çox vacibdir.

Məsələ bundadır ki, Ş.D. zamanı toxumalar və orqanlar tərəfindən qlükozanın mənimsənilməsi pozulur, zəhərli olan keton hissəciklər əmələ gəlir, maddələr mübadiləsi pozulur. Həmçinin, sinir sistemi və damarlar ziyan çəkir. Nəticədə infeksiya çox tez inkişaf edir. Təbii ki, aşağı ətraflar patologiyanın yaranmasına daha həssasdır.Belə ki, ayaq dayaq funksiyasını yerinə yetirir deyə sinir və damarların diabetik zədələnmələri zamanı daha çox patologiyaya meilli olur. Bununla bərabər, bir çox risk faktorları – siqaret çəkmə, dislipidemiya, piylənmə, böyük yaş, ayaqların yetərsiz gigiyenası və baxımı, ayaqlarda ödem və infeksiya, neyropatik ayaq, damarların periferik zədələnməsi, ayaqların deformasiyaları, anamnezdə ayağın yaraları ya amputasiya, həmçinin, neyropatiyalar, ürəyin işemik xəstəlikləri, görmə ilə olan problemlər.

Diabet ayağı 3 növ olur – ” neyropatik infeksiyalaşmış “, “işemik qanqrenoz” və qarışıq. Birinci növ sinir sisteminin zədələənməsi nəticəsində, ikinci növ damarların, qarışıq növ isə hər iki nöz zdələnmə ilə gedir.

Klinik əlamətlər : xəstələrin əsas şikayəti – gəzmə zamanı tez yorulma və ayaqlarda ağrı, aralıqlı axsamaq, soyuqa qarşı yüksık həssaslıq, paresteziyalar. Ağrı gəzinti zamanı əmələ gəlir, amma sakitlik zamanlı da ola bilir. Həmçinin, ayaqların üşüməsi, soyuq və istinin qeyri düzgün qavrayışı, dəri rənginin dəyişməsi ola bilər. Ən böyük simptomlardan biri də, ayaqlarda xoraların olmasıdır.

Neyropatik forma çox xarakter klinik əlamətlərə malikdir – oynaqların deformasiyaları, dərinin sianozu, barmaqların “caynaqlaşması”, böyük döyənəklərin olması. Damar zədələnməsi isə özünü ayaqlardakı dərinin rəginin dəyişməsi, nəbzin assimetriyası ilə biruzə olunur.

Diabetik ayaq yetəri qədər qorxulu xəstəlikdir, onun diaqnozu və malicəsi elə də asan deyil. Əgər Sizin Ş.D., ayaqlarda belə əlamətlər ya yaralar varsa mütləq həkimə müraciət edin, özünü müalicə ilə məşğul olmayın. Özü-özünü müalicə üsulları, məsələn, ayaqların isti suda saxlanılması, isidici mazlar ya yaralara qeryi-düzgün seçilən məlhəmlər, həmçinin yaraların düzgün seçilməyən antiseptiklərlə təmizlənməsi xstəliyin daha ağır ağırlaşmasına səbəb ola bilir.

Həkimə ilk simptomlar olanda gedin. Simptomların əmələ gəlməsindən öncə isə endokrinoloqunuzdan ayaq müayinəsini tələb edin ( hər şey yaxşı olsa belə Ş.D. zamanı ildə 1 dəfə pulsasiya yoxlanılmalıdır).

VACİBDİR ! Əgər Sizə Ş.D. diaqnozu qoyulubsa xəstəliyin ilk günlərindən ayağa düzgün qulluq çox vacibdir. İlk əvvəl ayaqların gigiyenasına diqqət edin, ayaqları ilıq su ilə, neytral PH sabunla yuyun, yumşaq dəsmal ilə qurulayın, barmaqların arasına daha çox diqqət yetirin. Ayaqları nəmləndirici kremlə yumşaldın, bişməcələrin qarşısını almaq üçün barmaq aralarına krem sürməyin. Vaxtında döyənəkləri (özbaşına deyil, professional tərəfindən), kutikulanı (dırnaq ıtrafı artıq dərini) kəsin, gözəllik üçün deyil, sağlamlıq üçün. Ayaqqabıları düzgün seçin. Yaxşı olar ki, keyfiyyətli, dəridən olan, ola bilər ortopedik. Ayaqqabını geyinməkdən öncə, içində yad cisim (mismar, şüşə qırıntısı və s.) olub-olmamasına baxın. Ayaqlarda soyuqluq hissi zamanı onları isidicinin üzərinda ya isti suda isitməyin. Bu yanıqlara gətirib çıxara bilər. Və əlbəttə ki, vaxtında dispanserizasiyadan keçin !!!

Back To Top